درمان افسردگی
افسردگی یک اختلال شایع در جامعه امروز است که باید به عنوان یک بیماری به آن نگاه کرد. افسردگی می‌تواند زندگی طبیعی فرد را مختل کرده و احساسات منفی مانند غم، ناامیدی، اضطراب و خشم را در او ایجاد کند. بسیاری از روانشناسان، این اختلال را «سرماخوردگی روح» می‌نامند و معتقدند که در صورت عدم درمان به موقع، باعث می‌شود تا روند درمان سخت و طولانی شود. این بیماری بر تمام جنبه‌های زندگی، احساسات، افکار و عملکرد شخص بیمار تاثیر می‌گذارد و کیفیت آن‌ها را پایین می‌آورد. به همین دلیل یکی از بهترین راه‌ها و سریع‌ترین درمان افسردگی، شناخت علائم و نشانه‌های این اختلال است. در این صورت فرد بیمار می‌تواند با مشاوره درمان افسردگی اولین قدم برای روند درمان خود را زیر نظر یک روانشناس متخصص آغاز کند. البته بسیاری از افراد تمایلی برای مراجعه به روانشناس را ندارند و درمان افسردگی در خانه را ترجیح می‌دهند. اگر شدت بیماری زیاد نیست و یا شخص در مراحل اولیه این اختلال است، می‌تواند از درمان افسردگی بدون دارو کمک بگیرد. در این مقاله با انواع افسردگی، علت‌های بروز این بیماری و راه‌های درمان آن بیشتر آشنا می‌شویم. پس همراه ما باشید.
انواع افسردگی
افسردگی انواع مختلفی دارد و در هر شخص با نشانه‌هایی بروز می‌کند؛ اما در هر نوع از این اختلال، برخی علائم مشترک وجود دارد. اگرچه تشخیص افسردگی پیچیده است اما با این وجود، اینکه بیمار بداند به کدام نوع از آن مبتلا شده است، به درمان سریع‌تر و مدیریت علائم او کمک می‌کند. انواع افسردگی به شرح زیر است:
افسردگی شدید
افسردگی شدید یا ماژور(MDD)، که با نام‌های مختلفی مانند اختلال افسردگی اساسی، کلاسیک یا تک‌قطبی نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین انواع افسردگی است. دلیل واضح و مشخصی برای ایجاد علائم افسردگی شدید در فرد وجود ندارد. گاهی ممکن است شخص، بهترین کار، خانواده و موقعیت‌ها را داشته باشد؛ اما در تمام ساعات روز و همه روزه با علائم مربوط به این اختلال دست و پنجه نرم کند. افسردگی شدید ممکن است با اختلالات دیگر نیز همراه باشد و یا خود عامل بروز آن‌ها شود؛ از جمله این موارد می‌توان به اختلال شخصیت مرزی، اختلالات اضطرابی، وسواس فکری-عملی، حملات پانیک، اعتیاد به انواع مواد مخدر، بی اشتهایی یا پرخوری عصبی اشاره کرد. برخی افراد تنها یک دوره از افسردگی ماژور و عده‌ای دیگر در تمام طول عمر خود دوره‌هایی از افسردگی اساسی را تجربه می‌کنند. بنابراین نیاز است تا فرد هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام کند.
افسردگی مداوم
این نوع اختلال(PDD) به اندازه افسردگی ماژور، شدید نیست اما به آن شباهت دارد و زندگی روزانه فرد را مختل می‌کند. افسردگی مداوم(افسردگی مزمن / دیستایمی) حداقل دو سال به طول می‌انجامد، از این رو، بسیاری از مبتلایان این علائم را بخشی از زندگی طبیعی خود می‌دانند. بسیاری از افراد در دوره افسردگی مداوم، دوره‌هایی از MDD را نیز تجربه می‌کنند که به آن، افسردگی مصاعف می‌گویند. در PDD، ممکن است در علائم بیمار برای مدت کوتاهی بهبود ایجاد شود و باگذشت این مدت، دوباره آن نشانه‌ها بازگردند. مشاوره درمان افسردگی، یکی از راه‌های کمک‌کننده برای تشخیص زودتر و درمان سریع‌تر این بیماری است.
افسردگی فصلی
اختلال عاطفی فصلی، نوعی از بیماری افسردگی به شمار می‌رود که ممکن است در فصول مختلف سال روی دهد. در این صورت شخص در یک فصل خاص احساس غم، خواب‌آلودگی و افزایش وزن دارد و در فصلی دیگر این موارد را تجربه نمی‌کند. علت بروز این نوع افسردگی(SAD)، اختلال در ریتم شبانه‌روزی بدن و کاهش نور طبیعی است؛ به دلیل اینکه در فصول مختلف الگوی شب و روز تغییر می‌کند، برخی افراد دچار افسردگی می‌شوند. اختلال SAD، بیشتر در ماه‌های زمستان بروز می‌کند.
افسردگی موقعیتی
از نظر بالینی، افسردگی موقعیتی علائمی مشابه افسردگی ماژور دارد و به آن اختلال سازگاری با خلق افسرده نیز گفته می‌شود؛ تفاوت این اختلال با MDD در این است که یک رویداد یا موقعیت خاص باعث بروز نشانه‌های این افسردگی در فرد می‌شود. از جمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• مرگ یک عزیز
• مشکلات حقوقی
• بیکاری یا مشکلات مالی
• روابط عاطفی و فیزیکی آزاردهنده
• ابتلا به بیماری جدی و مسائل تهدیدکننده زندگی
• روند طلاق یا حضانت فرزند
احساس اضطراب، کمبود انرژی، گریه‌های مداوم و حتی کناره‌گیری از اجتماع در چنین شرایطی امر طبیعی است؛ اما زمانی که روی زندگی روزمره آن شخص تاثیر بگذارد، احتمالا دچار افسردگی موقعیتی شده است.
افسردگی غیر معمول
افسردگی آتیپیک یا غیر معمول، نوعی شایع و چالش‌برانگیز از اختلال افسردگی است که در آن، علائم افسردگی با یک اتفاق یا رویداد مثبت به طور موقت از بین می‌رود. گاهی ممکن است بیماران، این اختلال را در طول افسردگی شدید یا افسردگی مداوم تجربه کنند. علائم این نوع از افسردگی عبارت‌اند از:
• افزایش اشتها و وزن
• اختلال در غذاخوردن
• تصویر بد از بدن خود
• حساسیت به انتقاد
• احساس طردشدن
• خلق‌وخوهای واکشنی شدید
• درد در قسمت‌های مختلف بدن
• خوابیدن بیش از حد یا کم‌خوابی
• حس سنگینی بیش از یک ساعت در پاها و بازوها
علت افسردگی
در چندین دهه گذشته، میزان افسردگی رشد چشم‌گیری داشته است و اکنون، حدود 60% ایرانیان افسرده هستند یا در معرض این بیماری قرار دارند؛ حتی عده‌ای نمی‌دانند که علائم یک اختلال را تجربه می‌کنند و نیاز به درمان دارند. مشاوره درمان افسردگی، یکی از راه‌های کمک‌کننده در این موضوع است. این اختلال پیچیده می‌تواند همه افراد را با هر سن، نژاد و موقعیتی تحت تاثیر قرار دهد اما نمی‌توان یک دلیل قطعی برای ابتلا به آن عنوان کرد. این بیماری در اکثر مواقع در اثر ترکیب چند علت متفاوت، رخ می‌دهد؛ تشخیص ریشه‌های افسردگی برعهده روانشناس متخصص است اما به طور کلی در اغلب اشخاص یکسان بوده و به شرح زیر است:
سابقه ژنتیکی خانوادگی
وجود سابقه بیماری افسردگی در یک خانواده، یکی از علت‌های مهم در ابتلا به این اختلال است. بر اساس آزمایشات انجام شده، اگر فرد یا افرادی در یک خانواده به افسردگی مبتلا باشند، به احتمال 40% ممکن است بقیه اعضا نیز این بیماری را تجربه کنند. البته این بدین معنا نیست که اگر خواهر، برادر یا یکی از والدین با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کند، قطعا بقیه اعضا نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند. بلکه در حقیقت، وجود سابقه خانوادگی باعث می‌شود آن شخص، در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشد. بنابراین این افراد علاوه بر استعداد ژنتیکی به یک محرک بیرونی نیز برای تجربه یک دوره افسردگی نیاز خواهند داشت. دانستن اینکه در یک خانواده سابقه افسردگی یا دیگر اختلالات خلقی وجود دارد، موجب می‌شود تا افراد انگیزه بیشتری برای کنترل عوامل موثر بر این بیماری داشته باشند.
ساختار مغز
بر اساس آزمایش‌های انجام شده، تفاوت‌هایی در مغز افراد افسرده با دیگر اشخاصی که این بیماری را ندارند، مشاهده شده است. در یک فرد مبتلا به افسردگی بخش کوچکی از لوب جلویی مغز، که هیپوکامپ نام دارد و مسئول ذخیره خاطرات حیاتی است، نسبت به دیگران کوچکتر است. در این صورت، گیرنده‌های سروتونین کمتری دارد و در نتیجه، به میزان کمتری در بدن ترشح می‌شود؛ این انتقال‌دهنده عصبی مانند دوپامین نقش مهمی در تعیین خلق‌وخو دارد و عدم تعادل آن، موجب بروز افسردگی می‌شود. لازم به ذکر است هنوز محققان نتوانسته‌اند علت کوچکتر بودن هیپوکامپ را کشف کنند اما برخی معتقدند هورمون کورتیزول در بدن افراد افسرده بیشتر ترشح می‌شود که اثر منفی بر هیپوکامپ دارد. عده‌ای نیز بیان می‌کنند که ممکن است از بدو تولد، افراد مبتلا به افسردگی با هیپوکامپ کوچک متولد شده باشند. با مصرف دارو ضد افسردگی می‌توان تا حد زیادی این اختلال را کنترل کرد.
بیماری
در صورت ابتلا به یک بیماری مزمن و به دنبال آن عدم سلامت جسمی، احتمال بروز افسردگی افزایش پیدا می‌کند. دیابت، سرطان، بیماری‌های قلبی و کلیوی، ایدز، لوپوس و کم‌کاری تیروئید ممکن است باعث ایجاد این اختلال در شخص بیمار شوند. تحقیقات نشان داده است که اغلب افراد پس از بهبودیافتن از یک بیماری سخت، افسردگی را تجربه می‌کنند. به طور مثال، زمانی که شخصی تصادف می‌کند و هر دو پای خود را از دست می‌دهد، احساس می‌کند که نمی‌تواند همانند قبل به زندگی روزمره و روتین خود بپردازد و دارای محدودیت است؛ این ناامیدی و اضطراب به مرور زمان باعث ایجاد افسردگی طولانی‌مدت در آن فرد می‌شود. با این وجود، بدیهی است که ذهن و جسم انسان با یکدیگر در ارتباط هستند و در صورت بروز مشکلات جسمی، ممکن است تغییراتی در سلامت روان هر فرد دیده شود. بسیاری از بیماری‌های مزمن را می‌توان با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی، ورزش و دار کنترل کرد. جالب است بدانید، درمان افسردگی بدون دارو نیز امکان‌پذیر است.
عوامل محیطی
تاثیر محل زندگی، تغییر فصل، سابقه اتفاقات تلخ در کودکی، مرگ عزیزان، طلاق، تجاوز و آزار جنسی، مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی، مشکلات مالی، فقر و … از دیگر عواملی هستند که نقش به‌سزایی در ایجاد افسردگی دارند.
سبک زندگی
بسیاری از عوامل تاثیرگذار بر ایجاد افسردگی مانند جنسیت، ژنتیک و ساختار مغز قابل تغییر و کنترل نیستند اما تغییر در سبک زندگی هر فرد، تا حد زیادی به خود او بستگی دارد. پرورش عادت‌های سالم مانند یوگا و مدیتیشن، تغییر در ساعت خواب، ورزش کردن و تغذیه اصولی از مواردی هستند که با تغییر در آن‌ها می‌توان تا حد زیادی افسردگی را کنترل کرد.
علائم افسردگی
به طور کلی افسردگی نشانه‌هایی دارد که بررسی آن‌ها بهترین راه برای تشخیص است؛ این علائم ممکن است در هر شخص، متفاوت باشد. همه افرادی که دچار افسردگی هستند حالاتی مانند غمگین بودن، آشفتگی و بی‌حس و حال بودن را تجربه نمی‌کنند؛ بلکه این بیماری در عده‌ای به صورت دردهای جسمی و تغییرات رفتاری نمایان می‌شود. مواردی که در ادامه ذکر می‌کنیم ممکن است در همه افراد در کوتاه‌مدت دیده شود؛ اما اگر هر کدام از این نشانه‌های روانی بیشتر از دو هفته طول بکشد و بر عملکرد شخص تاثیر بگذارد، ممکن است علائم افسردگی شدید باشد:
خلق پایین / lower Mood
در این مورد فرد با احساس غم، اندوه و بی‌حوصلگی دست و پنجه نرم می‌کند و دائما احساس خلا، شکست و دلهره دارد؛ گویی تمام بخش‌های زندگی بیمار، با سایه‌ای سیاه پوشانده شده است.
اختلالات خواب / Sleep Disorders
مشکلات خواب در افرادی که به افسردگی دچار هستند، بسیار شایع است و می‌تواند به دنبال احساس خستگی دائمی باشد که آن شخص احساس می‌کند. فرد افسرده ممکن است با بی‌خوابی، پرخوابی و بیدار شدن‌های مکرر در نیمه شب درگیر باشد.
احساس خستگی مزمن و فقدان انرژی
اغلب افراد افسرده، انرژی کافی برای فعالیت‌های روزانه خود را ندارند و در اعضای بدن خود احساس سنگینی می‌کنند؛ این اشخاص حتی برای انجام کارهای کوچک نیز انرژی لازم را ندارند.
تغییرات اشتها و وزن / Decreased Appetite
یکی از علائم هشداردهنده افسردگی، افزایش یا کاهش بیش از حد وزن در یک فاصله زمانی است. به طور مثال، تغییرات بیش از 5% در وزن فرد، که ممکن است بر اثر کم‌خوری یا پرخوری ایجاد شود.
اختلال در تمرکز، حافظه و تصمیم‌گیری
افراد دچار به افسردگی در متمرکز بودن، به خاطر سپردن مسائل و تصمیم‌گیری با مشکل مواجه می‌شوند.
احساس گناه و بی‌ارزشی
یک فرد افسرده، دائما در حال انتقاد از خود و مقصر دانستن خود در تمام مسائل زندگی است. به همین دلیل احساس بی‌فایده بودن می‌کند.
فکر کردن به خودکشی و مرگ / Suicidal Thoughts
اغلب افراد مبتلا به افسردگی، در مورد خودکشی فکر می‌کنند و خود را لایق ادامه زندگی نمی‌دانند. این اشخاص به دلیل گذشته پر از اشتباه(به تصور آن‌ها)، زندگی فعلی دردناک و ترس از آینده به این نتیجه می‌رسند که زندگی، ارزش زنده بودن ندارد.
بی‌میلی به کارهایی که قبلا از آن لذت می‌بردید یا کارهای روزمره / Anhedonia
احساس عدم لذت باعث می‌شود تا شخص افسرده از هیچ‌چیز، حتی سرگرمی‌ها و علایق سابق خود لذت نبرد و نسبت به انجام آن فعالیت‌ها احساس بی‌میلی کند.
نوسانات روزانه / Diurnul Variation
در افسردگی شدید، افراد غالبا در طول شبانه‌روز احساسات متفاوتی را تجربه می‌کنند. اغلب اوقات این اشخاص، صبح‌ها احساس غمگین بودن، ناراحتی و دلشوره دارند و این حس در یک روز به مرور کاهش می‌یابد اما از بین نمی‌رود.
احساس بی‌قراری، ناامیدی و اضطراب / Anxiety & Agitated
فرد بیمار، دائما با این احساس که هیچ‌چیز در زندگی او بهتر نمی‌شود، روبه‌رو است؛ به همین دلیل، ناامید و مضطرب می‌شود. احساس بی‌قراری و سردرگمی که این اشخاص تجربه می‌کنند ممکن است به علت ترس از مواجه با یک روز جدید باشد.
پرخاشگری و کج‌خلقی
با شروع افسردگی، شخص بیمار به شدت حساس و کم‌طاقت شده و با کوچک‌ترین دلایل، خشمگین و پرخاشگر می‌شود.
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، در انواع افسردگی‌ها ممکن است یک یا چند مورد از این علائم به صورت مشترک، وجود داشته باشند. یکی از راه‌های تشخیص این اختلال، تست علائم افسردگی است. اما نکته قابل توجه این است که به هیچ‌وجه نمی‌توان همه انواع افسردگی را با انجام این تست تشخیص داد. بنابراین بهتر است از یک مشاور مجرب و متخصص کمک گرفته شود.
علائم افسردگی در مردان
امروزه پزشکان، بیماری افسردگی را فارغ از هویت جنسی خاص بررسی می‌کنند زیرا این اختلال می‌تواند هر دو گروه زنان و مردان را شامل شود. هنگامی که افسردگی در مردان رخ می‌دهد، ممکن است آن‌ها با رفتارهای مقابله‌ای ناسالم سعی در پوشاندن آن داشته باشند. کلیشه‌های جنسیتی حاکم در جامعه و به اصطلاح، مردانه رفتار کردن اجباری در آقایان، باعث شده است تا آن‌ها کمتر احساسات خود را بروز دهند؛ در نتیجه تشخیص و درمان افسردگی در آن‌ها سخت‌تر است. مردان نیز مانند زنان با عوارض آزاردهنده افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند. علائم افسردگی در مردان تفاوت زیادی با نشانه‌های این بیماری در زنان ندارد اما به طور معمول، احساس ناامیدی و خودتخریبی کمتر در آقایان دیده می‌شود.
بر اساس آمار به دست آمده، حدود 30.6% از مردان در طول زندگی خود به افسردگی مبتلا می‌شوند. این بیماری بیشتر در جوانان و در سنین 25 تا 35 سالگی رخ می‌دهد؛ با این وجود ممکن است این افراد، تا دهه چهارم زندگی خود متوجه ابتلا به این بیماری نشوند.
علائم جسمی افسردگی در مردان
متناسب با نوع افسردگی که شخص تجربه می‌کند، علائم آن از نظر شدت، مدت و علت آن نیز متفاوت است؛ اما به طور کلی از نشانه‌های رایج افسردگی در مردان، که به صورت عوارض جسمی بروز می‌کند، می‌توان از موارد زیر نام برد:
• درد در ناحیه قفسه سینه
• مشکلات گوارشی
• سردرد
• تپش قلب
• کاهش یا افزایش ناخواسته وزن
• درد عضلانی در کمر و کتف
• مشکلات هورمونی مانند تستوسترون پایین
• اختلال در مسائل جنسی
علائم روانی افسردگی در مردان
اکثر افراد با شنیدن نام افسردگی، به شخصی فکر می‌کنند که غمگین است؛ اما غم و اندوه، فقط یکی از عوارض این اختلال به شمار می‌رود. این علائم افسردگی در مردان متاهل نیز دیده می‌شود.
• وسوسه‌های فکری
• مشکلات حافظه و ناتوانی در تمرکز
• اختلالات خواب
• افکار خودکشی
• تحریک‌پذیری بیشتر و پرخاشگری
• عدم علاقه به حضور در اجتماع
• کاهش میل جنسی
• ناامیدی و بی‌قراری
علائم رفتاری افسردگی در مردان
مشکلات جسمی و روانی حاصل از اختلال افسردگی می‌تواند در زندگی هر شخص تاثیر منفی بگذارد. کلیشه‌های جسنیتی حاکم بر جامعه و تربیت غلط خانواده‌ها مبنی بر «مردانه رفتار کردن» موجب شده است تا آقایان کمتر احساسات خود را بروز دهند و در مورد افکار خود صحبت کنند؛ به همین دلیل عوارض افسردگی با شدت بیشتری در آن‌ها ظاهر می‌شوند. نشانه‌های رفتاری افسردگی در مردان به شرح زیر است:
• سو مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی
• بروز رفتارهای پرخطر مانند بی‌احتیاطی در رانندگی یا برقراری رابطه‌های متعدد جنسی محافظت نشده
• اقدام به خودکشی
• منزوی شدن
• اختلال در ارتباط با دوستان و اعضای خانواده
• مشکل در محیط شغلی و انجام کارهای شخصی
• بی‌اشتهایی یا پرخوری
علائم افسردگی در جوانان و نوجوانان
اغلب انسان‌ها در دوران نوجوانی و جوانی خود با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند و شرایط متفاوتی را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. با توجه به گزارشات موجود، افسردگی در نوجوانان از سن 6 تا 25 سال بروز می‌کند و در صورتی که درمان نشود، ممکن است همه جنبه‌های زندگی آن شخص را تحت تاثیر خود قرار دهد. از جمله قابل‌توجه‌ترین علائم افسردگی در جوانان و نوجوانان می‌توان به تحریک‌پذیری، عصبانیت و اضطراب اشاره کرد. مشکلاتی مانند سردرد، معده‌درد و سایر دردهای ناگهانی همراه با اختلالات خواب، فقدان انرژی، عدم عملکرد مناسب در مدرسه و محیط کار نیز در بسیاری از جوانان دارای افسردگی دیده شده است. خوشبختانه این اختلال قابل درمان است و مبتلایان می‌توانند با مراجعه به مشاوره درمان افسردگی، علائم خود را بهبود ببخشند.
علائم افسردگی در زنان
افسردگی در زنان با علائم متفاوتی بروز می‌کند و تقریبا دوبرابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این اختلال هستند. عوامل مختلفی مانند روانی، اجتماعی، هورمونی و ژنتیکی وجود دارند که موجب ایجاد انواع افسردگی در زنان می‌شوند. بر اساس آمار به دست آمده، علائم افسردگی در دختران 14 تا 18 ساله نسبت به پسران در این سن، بیشتر است. احساس گناه، ناامیدی، بی‌ارزشی، نوسانات خلقی، گریه‌های مکرر و بدون دلیل، اختلالات خواب، تصویر منفی از بدن و به دنبال آن افزایش استرس، از جمله مواردی هستند که در یک خانم مبتلا به افسردگی دیده می‌شود.
از دیگر دلایل افزایش خطر ابتلا به این اختلال در خانم‌ها، مسائل مربوط به چرخه‌های قاعدگی، بارداری و یائسگی است. مشکلات زناشویی یا روابط عاطفی، سقط جنین، ناباروری و حاملگی‌های ناخواسته علائم افسردگی در زنان متاهل را تشدید می‌کند. افسردگی پس از زایمان در خانم‌ها بسیار شایع است و از هر 10 مادری که به تازگی زایمان کرده‌اند، 1 نفر از آن‌ها دچار این نوع از افسردگی می‌شود.
روش‌های درمان افسردگی
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، افسردگی یکی از جدی‌ترین بیماری‌های رایج در جهان است که افراد زیادی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. خوشبختانه این اختلال، قابل درمان است؛ افراد مبتلا به افسردگی می‌توانند در کنار روش‌های دارویی، که در مشاوره درمان افسردگی توسط روانشناس مجرب تجویز می‌شوند، راه‌های درمان افسردگی بدون دارو را نیز مورد استفاده قرار دهند.
درمان‌های طبیعی برای افسردگی
درمان افسردگی با روش‌های طبیعی می‌تواند در کنار دارودرمانی موثر باشد. این راه‌های طبیعی همیشه به معنای بی‌خطر نیستند و جایگزینی برای تشخیص و درمان توسط پزشک محسوب نمی‌شوند. تحقیقات نشان داده است برخی از بیماران واکنش بهتری به گیاهان دارویی و مکمل‌های غذایی دارند. برخی از این داروهای گیاهی برای درمان افسردگی تجویز می‌شوند و تعدادی دیگر تنها بر روی این بیماری تاثیر مثبت دارند. همچنین کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن، موجب بروز علائمی مشابه افسردگی و تغییر در خلق‌وخو می‌شود. استفاده از مکمل‌های دارویی می‌تواند تا حد زیادی در بهبود این بیماری کمک‌کننده باشد. این موارد به شرح زیر هستند:
• مصرف چای کوهی و علف‌چای(گل راعی)
• مصرف جنسینگ، جینگوبیلوبا
• اسطوخدوس، افتیمون، بابونه و …
• زعفران و هل
• مصرف میوه‌هایی مانند به، سیب و گلابی
• استفاده از خشکبار و آجیل‌ها
• کپسول روغن ماهی(حاوی امگا3)
• مکمل HTP-5 و SAMe
• مصرف روی، ویتامین B9 و ویتامین D
درمان با طب سوزنی
علی‌رغم پیشرفت در علت‌یابی افسردگی و راه‌های مختلف برای درمان آن، عده‌ای از بیماران نسبت به داروهای ضد افسردگی مقاومت نشان می‌دهند؛ به همین دلیل، در این موارد از طب سوزنی به عنوان یکی از راه‌های مکمل در درمان این اختلال استفاده می‌شود.
درمان مغناطیسی برای افسردگی
در این روش که می‌تواند افسردگی را تسکین دهد، دستگاهی در نزدیکی سر بیمار قرار می‌گیرد که پالس مغناطیسی به سمت مغز ارسال می‌کند. این امواج بر بخش‌هایی از مغز که در افسردگی نقش دارند، تاثیر می‌گذارد. روش RTMS، اثرات جانبی بسیار کمی دارد و بدون درد و بیهوشی انجام می‌شود.
آروماتراپی
در رایحه درمانی یا آروماتراپی از روغن‌های معطر مانند نعنا، رزماری، مریم‌گلی، اسطوخدوس و … به صورت ماسک و بخور استفاده می‌شود. این روش درمانی، قدمت 6 هزار ساله دارد و به کاهش اضطراب و استرس کمک شایانی می‌کند.
ماساژدرمانی
به منظور درمان افسردگی می‌توان از روش ماساژدرمانی نیز استفاده کرد. در حین ماساژ، هورمون‌های مختلفی در بدن آزاد می‌شوند که نقش به‌سزایی در کاهش دردهای ناشی از افسردگی، اضطراب و خشم دارند. این روش، تاثیر قابل توجهی در درمان این اختلال دارد.
کتامین‌تراپی
کتامین، دارویی است که در بیهوشی کاربرد دارد و امروزه، به دلیل خواص ضد افسردگی، مورد علاقه پزشکان و بیماران قرار گرفته است. اثرات کتامین‌تراپی، حتی چند ساعت بعد از تزریق نیز در فرد بیمار دیده می‌شود و به همین دلیل می‌توان آن‌را سریع‌ترین روش درمان افسردگی دانست. لازم به ذکر است تجویز این روش منوط به تشخیص روانپزشک است و برای همه افراد مناسب نیست.
الکتروشوک درمانی
الکتروشوک درمانی یا ECT، یکی از موثرترین درمان‌های افسردگی به شمار می‌رود؛ این روش، اولین راه درمان نیست و در موارد خاص توسط روانپزشک برای افسردگی شدید تجویز می‌شود. در الکتروشوک درمانی، امواج الکتریکی ضعیفی را از مغز بیمار عبور می‌دهند که موجب ایجاد تشنج در بیمار و به دنبال آن، بهبود افسردگی در آن شخص می‌شود.
روان‌درمانی
روان‌درمانی، یک روش موثر در درمان افسردگی است و برای تمام سنین کاربرد دارد. در روان‌درمانی، فرد می‌تواند درباره نشانه‌ها، عوامل استرس‌زا، روابط و شرایط زندگی خود با مشاور صحبت کند؛ در مقابل، درمانگر با تکنیک‌های مختلف راهی برای خروج از افسردگی پیش روی بیمار قرار می‌دهد. درمان شناختی-رفتاری(CBT)، گروه‌درمانی، روانکاوی و درمان بین‌فردی انواع مختلفی از روان‌درمانی هستند.
داروی درمان افسردگی
اگر افسردگی در یک فرد متوسط یا شدید باشد، بر اساس تشخیص روانپزشک نیاز است تا از روش‌های درمان افسردگی اساسی کمک گرفته شود. دارودرمانی یکی از این روش‌ها است؛ برای این امر ابتدا نیاز است تا روانپزشک، بیمار را معاینه کند تا بتواند دارو و دوز مناسب آن‌را تجویز کند. داروهای سه حلقه‌ای مانند آمی‌تریپ‌تیلین، نروتریپ‌تیلین، ایمی‌پرامین به عنوان بهترین و قوی‌ترین داروهای ضد افسردگی معرفی می‌شوند. سرترالین، سیتالوپرام، فلووکسامین، ولنافاکسین نمونه داروهایی هستند که برای درمان افسردگی کاربرد دارند. این روش درمان روی ناقلین عصبی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین تاثیر می‌گذارد و سطح آن‌ها را در خون افزایش می‌دهد. لازم به ذکر است اگر علائم افسردگی را در خود مشاهده کرده‌اید، می‌توانید با مراجعه به مرکز مشاوره نیکتا از خدمات مشاوره درمان افسردگی و کمک بگیرید.